runanga

 runanga  ki Waitangi a te Ngahuru i tenei tau i tenei tau, ki te wakarite ture,

 runanga  matou ki te aroaro o Makarini, a, i pohehe ha Makarini, na te mea kahore

 runanga  tenei na matou mo to matou whenua, mo Te Wera-o-Waitohi, kua tukua atu e

 runanga  o to matou whenua ake ake. Ma te rite rano ka mutu ai. E te Kawana, me

 runanga  ai matou katoa. E hoa, e Ma, kia pai te Pakeha hei kaimahi, kia

 runanga  nui na matou tenei korerotanga, he tokomaha nga tangata, nga kaikorero,

 Runanga  Rangatira, hei kai whakarite mo te Kawanatanga, mo nga Hoia, mo nga aha,

 Runanga  Nui—he Kai whakawa —heoti ko te utu i kore—ko ratou ano hei aro atu ki

 Runanga  o te Kawanatanga, a, na te mea kua kite te hara o Matena, ka tuhia he

 runanga . Hoki ana ano te Tekau ma rua ki te rapurapu, otira i karangatia a te

 Runanga  ki aua hara. Na ekore e poto nga hara katoa te whakawa i roto i te ra

 Runanga  Nui;— Ko Te Pene, ko Te Paraikete, ko Te Ka raka, ko Te Konara, ko Te

 Runanga  Nui. Ko nga tangata enei o te Runanga Nui;— Ko Te Pene, ko Te Paraikete,

 Runanga  Nui te oati. Ka puaki ki a ratou te korero o te kaiwhakawa Nui.I pouri

 Runanga  etahi tikanga i roto i aua hara. Na, ko ana kupu me korero atu mo nga

 Runanga  Nui e titiro te hara, ko te tino haranga o te herehere ka waiho ma te

 Runanga  Nui e titiro nga korero o nga tuhituhi, kia turia ranei tenei tangata ki

 Runanga  iti i karangatia mai i reira, ko Eruera Kanini, ko Hemi Harena, ko Hone

 Runanga  i uiui. I haere ahau ki te whare o te takotoranga o te tupapaku, ki te

 Runanga  rapu tikanga. I whakamutua te korero e te putanga mai o te Tekau ma rua;

 Runanga  e whakarite, i tenei wa i tenei wa, nga Takiwa hei taunga mo tenei Ture,

 Runanga ; a, ko nga Ture iti ka whakatakotoria mo nga Taiepa rohe o nga kainga

 Runanga  Nui o te Koroni, engari, he Ture whakatakoto na tetahi atu Runanga, na

 Runanga , he meatanga i runga i tenei Ture, ka tino meinga ano i reira, he mea

 Runanga  mo nga tikanga kua oti nei te korero, me panui me ta ki te "Karere

 Runanga  Nui o Niu Tirani e noho runanga nei, ara I.—Whakaritenga I Nga Kooti

 Runanga  e whakarite, i tenei wa i tenei wa, nga Takiwa hei taunga mo tenei Ture,

 Runanga  Huuri mo te Whakawa Kirimina a te Kooti; ma te Ateha Kai-whakawa Maori,

 Runanga  Huuri, a tae noa ki te Toko-ono. --12-- .Ko te Runanga Huuri ka

 Runanga  Huuri ka whakanohoia peratia ka meinga kia tino korero pono iho ki te

 Runanga  Huuri: Ko te tuatahi, ko te whakawa i nga Hara katoa e tika te whakawa e

 Runanga  Huuri i runga i nga tikanga o tenei Ture, ki te mea kahore i

 Runanga  mo te rohe, i tenei taima i tenei taima, i nga tikanga --14-- whakawa

 Runanga  Huuri, a ma te Kooti ano e whakarite tetahi ra ke hei ra whakawa i taua

 Runanga  Huuri, neke ake ranei neke iho ranei i te tokoono, hei whakawa i te

 Runanga  Huuri, kia tokotoru ma tetahi kia tokotoru ma tetahi. .Ko te Runanga

 Runanga  Huuri ka whakanohoia peratia ka meinga kia tino korero i etahi kupu ki

 Runanga  Huuri kia kotahi, me puta i runga i te whakaaro tahi. .Otira, ki te mea

 Runanga  Huuri te whakakotahi i tana kupu, a taka noa nga haora e wha, na, me

 Runanga  Huuri, me whakaoti ki runga ki te whakaaro o te Kai-whakawa Tuturu e

 Runanga  Huuri, Apiha ranei o tetahi Kooti pera, i te mea e noho ana e tu ana

 Runanga  Huuri hurihuri whakaaro i nga Mea Whakawa, Hiwhiri ranei Kirimina ranei,

 Runanga  e whakatakoto tikanga i tenei wa i tenei wa mo te whakahaere a enei

 Runanga  Whakatakoto Ture o Niu Tirani, i huaina "He Ture hei whakarite mo nga

 Runanga  e whakatakoto, e whakakahore, nga Ture-iti hei whakarite i nga tikanga

 Runanga , ara, hei whakarite i nga tikanga aha noa a te Kawanatanga, ki roto ki

 Runanga , i tenei wa i tenei wa, te whakarite ke; otira, ekore tetahi Kooti Ateha

 Runanga , he meatanga i runga i te mana pera e tukua ana e tenei Ture. .—Tikanga

 Runanga  Huuri mo te whakawa i nga Akihana Hiwhiri i runga i nga tikanga o tenei

 Runanga  Huuri me whakaae e ratou katoa, kia kotahi ano te whakaaro me te kupu a

 Runanga  i runga i tenei Ture, i te putanga ano, me tuhituhi taua meatanga ka

 Runanga  e whakatakoto, i tenei wa i tenei wa, e whakamana hoki ki roto ki aua

 runanga  kaumatua, whakamaoritia ana e te Pura, ka mea, " E to whakaminenga,

 Runanga . Poneke.Huihuinga .Ko nga reta whakariterite korero mo te whakauru i nga

 Runanga  hoki tetahi tikanga ke, mo te whakahaere i tenei e rite ai nga Ture

 Runanga  Kaumatua, ma ratou te whakaaro e tika ranei, e he ranei to korero a nga

 runanga  kaumatua, ara, te kau ma rua o nga pakeha, ka whakaoatia, kahore hoki a

 Runanga  Nui O Niu Tirani, 1858. Ara; Ko Te Ture Whakakoto Ture-Iti Ki Nga Takiwa

 Runanga  Nui O Niu Tirani, 1858.

 Runanga  Nui o Niu Tirani i pahare tata ake nei, e rua tahi nga.Ture i

 Runanga , hei whakatakoto hei whakamana hoki i etahi Ture iti, whakarite tikanga

 runanga , kotahi nei toku Kawana. Hei Kingi tenei mo tatou.Whakarongo mai ra, e

 runanga , me korero koutou; ka noho au. Ka whakatika ko Paora Tuhaere: Na,

 runanga , korero! Ka whakatika ko Tamati Waaka Nene: Whakarongo e te iwi,

 runanga . Kei wehi noa, kei huna noa i te korero, engari me whakapuaki.Korero ra

 runanga  i hoki atu ki te whare, ka noho ki te whakatu korero. Ka whakatika ko

 runanga  nei, mana hoki e arahi na te huarahi tika. Na, ka waiho koutou ki konei

 Runanga , ki te hurihuri whakaaro hoki mo etahi Ture kia whakatakotoria mo

 runanga  112, ara ko:— Ngapuhi (Peowhairangi)—Tamati Waaka, Wiremu Kaitara,

 runanga  i enei ra ka pahure nei. Kahore ratou i huna i a ratou kupu whakahe mo

 Runanga , i nga ra o te wiki ka pahemo nei, na konei i waimarie ai, i tatu ai te

 runanga  hei mahi tuturu, kia noho ano ia tau ia tau, i konei ranei i tetahi atu

 runanga  ki enei korero; tena ko ta te Kawana i whakaaro ai, i huihui mai ai ia i

 runanga  i te ra timatanga, na no muri nei kua tae mai ano etahi --2-- Tera

 runanga , kia poto katoa ki roto taea noatia te ra o tenei perehitanga. Hei

 runanga  o nga Rangatira Maori e noho nei i Kohimarama. Heoi, ka pana atu e matou

 Runanga .) Akarana: He Mea Ta Na Te Wirihana, Mo Te Kawanatanga o Niu

 runanga !" Heoiano ena, ka mutu.Ka ahu enei ki te whakarite mo te taha Kingi

 runanga  Pakeha; ahakoa kaore i mohio ki te reo Pakeha, ma nga Pakeha mohio ki te

 runanga  nga taonga a Kawana Hopihona i tuku ai ki te Tiriti ki Waitangi. Heoi

 runanga . E kore hoki tenei whitiki, e kore hoki tenei paere e motu; penei he

 runanga , Kia uru tetahi Maori tika ki aua mahi. Heoiano tena.He kupu ke ano

 runanga . He whenua ranei te he o Kawana?Kahore.E teka ana tenei kupu, inahoki he

 runanga  anake—i te runanga kaumatua:—"Hei aha te aha, hei aha te aha; engari kei

 Runanga  kaumatua, (he mea tuhituhi na te tangata Maori); ara, i tona Runanga i

 Runanga . Kua homai nei kia taia ki tenei nupepa nga korero a Potatau ki tona

 Runanga , "ka pana atu ia ki nga maunga, heoi, ka marino te moana." I enei takiwa

 runanga  ka tae mai ia ki Kohimarama, ka uru ki te mahi. E kiia ana he mate nana

 runanga , i runga i te pai anake, otira kua oti tenei e matou te korero i tera

 runanga  etahi kupu whakatuturu, kia takoto pumau ai a ratou whakaaro ki nga mea

 runanga  nei. Ka korero ano hoki a Te Makarini i tana hiahia e kukume ana i a ia

 runanga  o nga runanga katoa i mene mai ki te aroaro o te Kawana, ka homai ai ki

 runanga  nei ano taua kupu. Ka whai mana te kupu o te runanga, no te mea ka puaki

 runanga . Tetahi, i reira ano ratou, te rapu mai ai i reira?E mea ana au me

 runanga  tenei whakaaro. Tahana Turoa, (Patutokotoko,) Whanganui: E pai ana ahau

 runanga  ki Taranaki, ka mea atu ki a Wiremu Kingi, "Tukua mai te whenua a te

 runanga  rangatira nei. Kahore hoki nei aku kupu e tikina atu ki I tahaki, no te

 runanga  nei, whakarongo mai. Ko taku tenei e mea ai ki a koutou, he patai atu

 runanga  ki reira. Ka tahi taku ka puta mo taku whenua. Ko te manawa o taku

 runanga . Mehemea e rua nga marama ka haere katoa tenei runanga ki reira. Ka